wielkość czcionki ->           wysoki kontrast ->        

Stanisław Pokryszka - Wystawa retrospektywna malarstwa
data publikacji: 2022-11-02

STANISŁAW POKRYSZKA

Urodzony w 1952 r., w Wierzbiu na Zamojszczyźnie. Zmarł w 2020 r.  w Biłgoraju.                                         

Absolwent PLSP w Zamościu. Studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 

Dyplom  w pracowni malarstwa prof. J. Szancenbacha w 1978 r.                        

Członek ZPAP. Twórczość w dziedzinie malarstwa i grafiki.                                                                                                         

Od wielu lat aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym zamojskiego środowiska plastycznego.

W y s t a w y  i n d y w i d u a l n e:

1978, 1979 – Dom Kultury, Biłgoraj

1978, 1982 – Hrubieszowski Dom Kultury 

1979, 1981 – BWA Lublin

1979, 1981 – Sanatorium, Nałęczów

1980, 1984 - Biuro Wystaw Artystycznych w Zamościu  

1981, 1984 – Klub „Awem” przy ZPO „Mewa”, Biłgoraj

1982 – Klub Podchorążych, Dęblin

1985, 1991  - Galeria Sztuki Współczesnej, Zamość

1990 – Zurich, Szwajcaria

1993, 1995 – Dom Kultury, Zwierzyniec

1998 – Rzym, Włochy

          - Rotterdam, Holandia

1999 – Ośrodek Edukacyjno-Muzealny RPN, Zwierzyniec

2014 – Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Zamojska

W y s t a w y  z b i o r o w e:

1976 –Ogólnopolska wystawa prac studentów szkół artystycznych ASP, Warszawa, Kraków, Tarnów, Sopot

1978 – „St.Pokryszka, S.i A.Karpowiczowie”, BWA Tarnów

1980 – Ogólnopolska wystawa prac plastyków wywodzących się z Zamościa i Zamojszczyzny, BWA Zamość

          – Ogólnopolska wystawa „Zamość w sztuce”, BWA Zamość

          - „Prezentacje” , Kalisz

          - Ogólnopolska wystawa  „Sztuka Młodych”, BWA Wrocław

1984 – Twórczość zamojskiego środowiska plastycznego, Galeria Sztuki Współczesnej w Zamościu

1988  - Ogólnopolska wystawa „Zamość w sztuce”,

             BWA Kraków, Sopot, Nowy Sącz, Wrocław, Toruń, CBWA „Zachęta”, Warszawa,

1989 -  Krasnystaw, Chełm, Korczowa, Jeżowe

1991 – Zamojskie środowisko plastyczne  - Muzeum Zamojskie

             (wystawa organizowana przez Biuro Wystaw Artystycznych w Zamościu)

1993 – Filharmonia Opolska, Nysa

          - „Stanisław Pokryszka i Włodzimierz Wasiluk”, malarstwo – Dom Sztuki, Łuck (Ukraina)

1994 – „Pejzaż polski”  w twórczości zamojskich plastyków, Schwabisch Hall (Niemcy)

1995 – „Absolwenci”, wystawa prac z okazji 50-lecia PLSP w Zamościu, Muzeum Okręgowe, Zamość

1995,  1996 –  Muzeum, Biłgoraj

1997 – II Triennale Autoportretu, Radom

1999  -  „Sacrum”, Galeria Sztuki Współczesnej, Zamość     

2000 – „Portret w twórczości plastyków Zamojszczyzny”, Galeria Sztuki Współczesnej, Zamość

2001  – Zamojskie środowisko plastyczne, BWA– Galeria Zamojska

2002 – „Krasnobród” – wystawa prac poplenerowych z lat 1999 – 2001 (po plenerach organizowanych

             przez Galerię Sztuki Współczesnej i Biuro Wystaw Artystycznych - Galerię Zamojską),

             BWA– Galeria Zamojska

          –  „Stanisław Pokryszka i Urszula Olczyńska  – malarstwo, BWA – Galeria Zamojska

2005 – „Absolwenci” – wystawa z okazji 60-lecia  PLSP w Zamościu, BWA – Galeria Zamojska                                                                          

2006,  2007/ 2008, 2010

          -  „Zimowy przegląd plastyki zamojskiej”, BWA – Galeria Zamojska                                                                                                                 

2009 – „Różnorodność kulturowa Zamojszczyzny” - poplenerowa wystawa ilustracji                                               

             BWA – Galeria Zamojska                                                                                    

2012, 2014, 2017, 2019 –

              „Letni przegląd plastyki zamojskiej” , BWA – Galeria Zamojska                                                                                                                                                                                                                        2015 -  Wystawa absolwentów PLSP w Zamościu,   „Galeria Grodzka 15”, Zamość                                                    

Ponadto brał udział w plenerach w Krasnobrodzie i Zwierzyńcu na Roztoczu i wystawach poplenerowych

organizowanych  przez  Galerię Sztuki Współczesnej  w Zamościu w latach 1990-1999 r.,                                 

w ogólnopolskich plenerach  malarzy – Kazimierz Dolny,  Osieki ’86,  Międzynarodowym Plenerze

Malarzy – Zielona Góra oraz w wystawach okręgowych ZPAP,  Lublin

Prace Stanisława Pokryszki znajdują się w zbiorach Muzeum Zamojskiego i Biura Wystaw  Artystycznych –

Galerii Zamojskiej oraz w posiadaniu osób prywatnych w kraju i za granicą.

„Malarz, Stanisław Pokryszka jak każdy z nas ma w sobie osobisty świat poezji utkany z doświadczenia świata bliskiego, świata bliskich, z bogactwa dzieł sztuki i przede wszystkim z własnych, bardzo głębokich intuicji, przeczuć, z cichej namiętności w buszowaniu we własnej wolnej wyobraźni. Można śmiało powiedzieć, że w tym co tworzył Stanisław Pokryszka ważną była nadzieja, a nawet pewność, że obraz malarski poprzez swoją bezwzględną spiżową nieruchomość, przedmiotowość, trwałość, może unieść w czas chociaż skrawek duszy twórcy, pozostawić skromny ślad, tego co ulotne w wieczność. Jego obrazy eksponują poetykę osobistą i to co malarstwu najistotniejsze, strukturę i kolor.

                Obrazy malarza są niepowtarzalnymi, niezależnymi bytami twórczej wyobraźni, naznaczonymi indywidualnym językiem plastycznym w którym nastrój płócien, przekaz treściowy, niedosłowny, głęboko intuicyjny z niepowtarzalną formą plastyczną, wyraża najpełniej osobowość twórcy Stanisława Pokryszki. Należy podkreślić i podziękować malarzowi za jego wiarę w malarstwo, w jego możliwości, niepowtarzalność, monumentalność, trwałą materię i to, że malarstwo ocali trwale, chociaż skrawek życia malarza, jego bliskich, jego przeżyć, obecności życia na tym świecie.

                Obrazy Staszka Pokryszki, z osobną malarską poetyką, są, trwają malarskim życiem, jednak są dobitne. W hołdzie, Staszkowi Pokryszce za piękne malarstwo bardzo dziękuję.”   -  Stanisław Baj

Gdy jesienne przemijanie łączy się z czasem odchodzenia nie możemy pozbyć się refleksji o życiu, które zawsze ma swój kres. To już dwa lata, gdy tuż przed rocznicą śmierci Stanisława Wyspiańskiego – 27 listopada - odszedł Stanisław Pokryszka, malarz, uczeń wielkiego kolorysty – Jana Szancenbacha, artysta nasz – z Zamojszczyzny, z którą utożsamiał się przez całe swoje twórcze życie. Czy już wcześniej próbował oswoić śmierć, malując przed laty swój trumienny autoportret? Bawiąc się – jak zwykle – malarską materią stworzył współczesny konterfekt, będący swoistym – wtedy żartobliwym - dialogiem z sarmackim portretem barokowym, robionym zwykle po śmierci, na podstawie podobizny wykonanej za życia. „Nie ma powodu, byśmy okazywali podziw śmierci, którą odkształca w sposób tak wymyślny tragicznej skargi maska i żałoba” – napisał poeta Rainer Maria Rilke. Wtedy jeszcze – gdy Pokryszka namalował siebie (swoją maskę pośmiertną)  – cytując dalej tę poetycką strofę  – jego „świat był pełen jeszcze ról do odegrania”. Artysta odegrał tę swoją życiową rolę do końca, a jego oblicze na tym funeralnym wizerunku, będącym w chwili tworzenia malarską  igraszką, sprawia wrażenie poddawania się destrukcji. Materia jednak, będąca wyrazistym śladem artystycznego warsztatu, ma szansę pozostać wieczną, bo jak powiedział o artyście Stanisław Baj -  taka materia to „skrawek życia malarza – jego przeżyć, jego obecności na tym  świecie”.  Ten nasz świat jest dziś w dużej mierze światem wirtualnym i w nim – tak długo jak będzie on trwał -  pozostanie Stanisław Pokryszka Art – facebookowa galeria artysty – jego obrazy, zapisane słowa i komentarze. 
                   O wartości dzieła Stanisława Pokryszki decyduje forma. Treść wydaje się schodzić na dalszy plan, bo w tym malarstwie trudno nam znaleźć jakiekolwiek odniesienia do absurdów i paradoksów naszej współczesności; nie ma odwołań do filozofii czy historii, a jeśli gdzieś są, to skrywają się głęboko za malarską materią. Za płaskimi, niemal abstrakcyjnymi plamami koloru ukryły się za to – łatwe do odnalezienia - elementy natury: pejzaż, bo ten jest przedmiotem największych fascynacji, nawet jeśli tworzy go  materia „pozamalarska”- fragmenty (strzępy) materiału, który już wcześniej uległ destrukcji. 
                Obrazy Pokryszki dają się zakwalifikować do kategorii malarstwa materii. To inaczej malarstwo strukturalne, charakteryzujące się wprowadzaniem do obrazu wyraźnych struktur na przykład kawałków płótna, imitujących – jak w przypadku tej sztuki - płaskie połacie roztoczańskiego krajobrazu. Wycinek pejzażu, pozbawionego tradycyjnej, linearnej perspektywy  – widziany jakby z lotu ptaka – to natura w aspekcie nieskończoności, malarska i poetyka fascynacja artysty światem pełnym kształtów i barw – światem, który afirmował i który jeszcze niedawno go otaczał.
              Struktura i kolor pozostają wyróżnikami sztuki Stanisława Pokryszki. Mimo szarości i zgrzebności użytych skrawków płótna, odnajdujemy radość życia, bo ta pozamalarska materia  jest umiejętnie zestawiona z plamą barwną, dobraną z dużym wyczuciem i wrażliwością.  To obrazy pogodnej, artystycznej duszy - Człowieka, który emanował skromnością. Kompozycje mistrza Pokryszki, wykonywane najczęściej w technice własnej,  z reguły nie mają  tytułów, przez co stwarzają widzowi okazję do indywidualnych spekulacji i przeżyć, pozwalają w barwnych strukturach i różnorodnych  i fakturach dostrzec słońce czy niebo. Zestawienia błękitów przekreślonych gdzieniegdzie ciepłą  zielenią czy żółcią (obraz na wystawie Zamojskiego Środowiska Plastycznego  w 2001 roku), nasuwają skojarzenia z morzem – nieskończonością zamkniętą ramami płótna. Nagromadzenie przenikających się wertykalnych linii, to rytm (wręcz słyszalny szum) wnętrza lasu, gdzie pośród brązowych pni – jak melodyjne dźwięki - majaczą akcenty błękitu czy czerwieni (obraz na Letnim Przeglądzie Plastyki Zamojskiej w 2019 roku).  Czasem, gdy formy wyraźnie odwzorowywały kształty,  artysta nadawał obrazom konkretne tytuły – płótna wypełniały wtedy drzewa, ptaki, elementy natury.  Mityczny Ikar oszołomionym był lotem, a błękitno-zielone ryby wypełniały akwarium będące metaforą tworzącego się świata.    
                  Jeśli celem strukturalizmu stworzonego w połowie XX wieku było „poniżenie „szlachetności sztuki” i włączenie jej w „szarość i szorstkość codziennego życia”, to  Pokryszka poszedł o krok dalej, a właściwie wykroczył poza definicję tej tendencji. Pokazał, że surowość materii przenikającej się z płynną plamą barwną to plastyczny – poetycki -  duet, który za pomocą abstrakcyjnych form potrafi zbudować pogodny nastrój. To zabawa kolorem i kształtem – elementami formalnymi rozgrywającymi płótna w różnorodny sposób. Ta zabawa świadczy jednoznacznie o dużej wrażliwości artysty, którego w naszym środowisku plastycznym będzie już zawsze brakowało. Izabela Winiewicz-Cybulska

•   Stanisław Pokryszka - artysta malarz bliski natury / 2014-01-24
    Stanisław Pokryszka / 2022-11-14
    Stanisław Pokryszka / 2014-01-24
  

• wróć do Aktualności